امیدواریم تا سال ۱۴۰۰ تعداد شهرهای فاقد کتابخانه به صفر برسد

دبیرکل نهاد در مراسم گرامیداشت پانزدهمین سالروز تأسیس نهاد کتابخانه های عمومی کشور:

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، دبیرکل نهاد در مراسم گرامیداشت پانزدهمین سالروز تأسیس نهاد طی سخنانی با تشریح روند قانونی تأسیس نهاد کتابخانه های عمومی کشور بر توجه نهاد به توسعه کمی و کیفی کتابخانه های عمومی تأکید کرد. 

متن کامل سخنرانی علیرضا مختارپور دبیرکل نهاد امتن کامل سخنرانی علیرضا مختارپور دبیرکل نهاد از این قرار است:

برای بهره‌ام از لحظه‌ها، بهانه من بود

درخت بودم و او آخرین جوانه من بود

چنان پرنده بی‌بال روی شانه شاخه

برای لذت پرواز، آب و دانه من بود

همیشه راه مرا پا به‌پای قلب من آمد

همیشه دست عزیزش به روی شانه من بود

تنفسم همه دم بود در حوالی «خواندن»

اگر هوای «نوشتن» درون خانه من بود

همین‌که معجزه بهترین رسول، کتاب است

همین برای یقین بهترین نشانه من بود

زمان حسرت و غم، جای دوستان مجازی

کسی که همدم من شد، کتابخانه من بود*

---

بنام آنکه جان را روشنی داد

اولین قانون مستقل مربوط به کتابخانه های عمومی در سال ۱۳۴۴ به تصویب مجلس رسید اما ابهامات و اشکالات اجرای آن قانون سبب شد تا عملا در سال ۱۳۵۲ با وضع برخی مواد در قوانین دیگر، عملا آن قانون کارکرد خود را از دست بدهد.

پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی ایران اداره کتابخانه های عمومی عملا تحت مدیریت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قرار گرفت. اما علیرغم گسترش کمّی کتابخانه ها، برخی نواقص و کمبودها، اداره کتابخانه های عمومی کشور را با مشکل روبرو ساخت و سرانجام به پیشنهاد دولت قانون تأسیس و نحوه اداره کتابخانه های عمومی کشور در هفدهم اسفند ۱۳۸۲ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و از آن تاریخ دوره جدید کتابخانه های عمومی کشور آغاز شد.

تعداد کتابخانه های عمومی در سال ۱۳۵۶، ۳۷۳کتابخانه، و در سال ۱۳۸۲ که لایحه دولت به مجلس شورای اسلامی ارائه می شود ۱۴۵۹ کتابخانه و در پانزدهمین سالگرد تصویب قانون جدید کتابخانه ها در سال ۱۳۹۷ به ۳۴۴۵ کتابخانه عمومی رسیده است. رشد تعداد کتابخانه های عمومی نسبت به سال قبل از پیروزی انقلاب رشد ۹برابری را نشان می دهد. و در ۱۵ سال گذشته رشد ۱۳۶ درصدی در تعداد، ۱۳۱ درصدی در زیر بنا و ۳۷۷ درصدی در کتابداران و ۷۳ درصدی مراجعان دستاوردهای دوره ۱۵  ساله این نهاد است.

آنچه در سال های اخیر براساس رهنمودهای رهبر معظم انقلاب اسلامی و نیز برنامه های مورد نظر جناب دکتر صالحی وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی و رئیس هیات امنا نهاد و نیز مصوبات هیات امنا به عنوان محورهای اصلی فعالیت نهاد قرار گرفته بدین شرح است:

۱- تبدیل کتابخانه از مرکز امانت کتابخانه به پایگاه فرهنگی اجتماعی با محوریت کتاب و کتابخوانی، و استفاده از ظرفیت گسترده کتابخانه های عمومی به عنوان مرکزی برای تعامل و گفتگو، رشد آگاهی های اجتماعی-فرهنگی و نقش آفرینی به عنوان مرکز تبادل اطلاعات و آگاهی های فردی و اجتماعی.

۲- نقش آفرینی مثبت و موثر کتابخانه ها در ارتقای سلامت اجتماعی خصوصا با توجه به برخی آسیب های اجتماعی موجود با اولویت مناطق دارای ویژگی های خاص.

۳- توجه ویژه به کودکان و نوجوانان به عنوان نسل آینده و امید کشور که در گام دوم انقلاب اسلامی منابع اصلی انسانی کشور را در عرصه های مختلف تشکیل می دهند.

۴- مبتنی ساختن تمام فعالیت های نهاد کتابخانه های عمومی در عرصه ساخت و تاسیس، تجهیز ، تامین منابع، برنامه های فرهنگی و مانند آن به پژوهش ها و تحقیقات علمی صورت گرفته در داخل و خارج کشور و ارزیابی برنامه ها و عملکرد ها با شاخص های علمی دقیق و نیز بومی ساختن برخی دستاوردهای جهانی در عرصه کتابداری و کتابخانه ها برای اثر بخشی بهتر و بیشتر در کشور.

۵- تاکید بر ارتقای سطح علمی، فرهنگی و مهارتی کتابداران به عنوان، رکن اصلی در کتابخانه های عمومی کشور و برگزاری دوره ها و جلسات حضوری و غیر حضوری مهارت های کتابداران.

۶- شکستن ساختارهای اداری و دست و پاگیر و روی آوردن به فعالیت های جهادی برای تحقق برنامه های فرهنگی و رسیدگی به مناطق محروم کشور از جمله در برنامه مدرسه جهادی خواندن ، رسیدگی به شهرهای دارای اولویت از نظر ارتقای سلامت و کاهش آسیب های اجتماعی.

۷- مشارکت و همکاری با دستگاه ها و نهادهای مهم اجتماعی، فرهنگی و حتی اقتصاد، عمرانی و نیز خیرین عزیز برای تسریع در گسترش کتابخانه ها و امکان دسترسی عادلانه همه مردم شریف کشور به کتابخانه های عمومی.

۸- تلاش برای تحقق تاسیس کتابخانه در شهرهای فاقد کتابخانه.

قابل ذکر است که از ۱۲۴۵ شهر کشور در سال ۱۳۹۳ ، ۲۵۶ شهر به کلی فاقد کتابخانه عمومی بوده اند که با تلاش نهاد کتابخانه ها عمومی در سال ۱۳۹۷ این تعداد به ۱۳۰ شهر کاهش یافته و امیدواریم با همکاری همه نهاد های دولتی و عمومی و نیز مجلس شورای  اسلامی تا سال ۱۴۰۰ تعداد شهرهای فاقد کتابخانه به صفر برسد. ان شاءالله.

در خاتمه سالروز تاسیس نهاد کتابخانه های عمومی کشور را به همه کتابداران و کارکنان کتابخانه های عمومی به هیات امنا و مخصوصا وزیر محترم که همواره پشتیبانی این نهاد بوده اند ، به اساتید رشته علم اطلاعات و دانش شناسی و به همه اهالی حوزه کتاب و کتابخوانی و کتابداری تبریک عرض می کنم.

همچنین امروز اختتامیه چهارمین جشنواره دوسالانه کارتون کتاب است. استفاده از ظرفیت این هنر که از زمان پیدایش مطبوعات نقش مهمی در انتقال مفاهیم ایفا کرده و با ظهور رسانه های مجازی تاثیر آن به مراتب از نظر کمی و کیفی گسترش یافته در حوزه ترویج فرهنگ کتاب وکتابخوانی نیز قابل توجه است.

از فعالان عرصه فضای مجازی، و نیز نهادهای موثر در تبلیغات محیطی شهرها و اماکن و مراکز فرهنگی کشور تقاضا دارم تا نسبت به ترویج و انتشار آثار برجسته این جشنواره مساعدت نمایند و از برادر گرامی جناب آقای سید مسعود شجاعی طباطبایی که دبیری این جشنواره را پذیرفته و به نحوه شایسته ای چهارمین دوره دوسالانه کارتون کتاب را برگزار کردند قدردانی می کنم.

---

* شعر از پیمان طالبیز این قرار است:

هفدهم اسفند سالروز تأسیس نهاد کتابخانه های عمومی کشور گرامی باد

هفدهم اسفند سالروز تأسیس نهاد کتابخانه های عمومی کشور گرامی باد

کتابخوان اسفند ماه 97

کتاب های طرح کتابخوان اسفندماه نهاد کتابخانه های عمومی کشور معرفی شدند.

" 8 قصه از امام جواد ع" نوشته حسین فتاحی، "شیر کتابخانه" نوشته میشل نودسن با ترجمه محبوبه نجف خانی، "روایتی ساده از ماجرای پیچیده" نوشته ابراهیم حسن بیگی، "با فرزندان نوجوان تان در ارتباط باشید" نوشته مایکل رایرا و با ترجمه لادن شریعت زاده

مطالعه این چهار کتاب ارزشمند را در اسفند ماه امسال از دست ندهید.

ولادت حضرت فاطمه زهرا (س) مبارکباد

 در روز بیستم جمادی الثانی سال پنجم بعثت - خانه پیامبر (ص) - با تولد دختری غرق در سرور و شادمانی شد. چشمان خدیجه (س) همسر پیامبر (ص)، از اشک شوق پر شد و محمد (ص) که نگاهش را به آسمان دوخته بود، در قنوتی زیبا؛ به درگاه خداوند سپاس گفت.  آنگاه شادمان و بی قرار کودک را درآغوش گرفت. پیامبر (ص) پیشانی او را بوسید و به چهره اش که آرام و با شکوه بود؛ نگریست. سپس فرمود: نام این دختر را به فرمان خداوند فاطمه می گذارم. خدیجه نیز با تبسمی شیرین و نگاهی مهربان، ابراز رضایت کرد.

فاطمه(س) در خانه بزرگ‏ترین انسان هستی پرورش یافت. پدرش، محمد مصطفی پیامبر(ص) اسلام (ص) و پیام ‏آور تکامل و تعالی الهی بشر بود. مادرش نیز خدیجه، بانوی بزرگ و نخستین زنِ مسلمان تاریخ بود. فاطمه از همان کودکی در مکتب وحی به تحصیل دانش پرداخت. پدرش ؛ برترین معلم بشر، نور وحی را بر فاطمه می ‏افکند و قلب پاک را مالامال حقایق الهی می کرد. گوش راز آشنای فاطمه، رازها را می ‏شنید و از لب‏های پرمهر پدر، تفسیر هستی می‏ آموخت. پدرش برترین شیوه‏ های تربیتی را در پرورش او به کار می ‏بست. او را  و حتی دست‏هایش را  می ‏بوسید و می‏ فرمود: «فاطمه پاره تن من است».
تجلی کمال در شخصیت انسانها منحصر به مرد و یا زن نیست بلکه این موهبتی است که از طرف خداوند به انسان عطا شده تا او بتواند به حقیقت ذاتی خود پی ببرد و به حق؛ فاطمه (س) یکی از اسوه های کامل است که پیروی از او متضمن فلاح و رستگاری و نیل به عرصه کمالات و فضائل است .علاقه زیاد پیامبراسلام (ص) به دختر گرامیش حضرت فاطمه (س) از نکات قابل توجه در زندگی آن بزرگوار است. در جامعه ای که از دوران جاهلیت چندان فاصله نگرفته بود و زنان و دختران منشاء افتخار و سربلندی نبودند، پیامبر (ص) به گونه ای با دخترش رفتار می کرد که دیگران را به حیرت وامی داشت.  پیامبر (ص)، فضیلت را در هرکس مشاهده می کرد؛ می ستود و تحسین می کرد . به عبارتی این روح بلند و فضائل برجسته فاطمه زهرا (س) بود که پیامبر(ص) را به تجلیل و تکریم وا می داشت . علاوه براین، پیامبر (ص) با پیش بینی حوادت آینده درصدد بود که در حال حیات حجت را بر همگان تمام نماید و بر حقانیت فاطمه زهرا(س) ؛ در شرایط دشوار آینده تاکید کند. روزی مردی به پیامبر (ص) گفت: « چرا شما با هیچ­یک از فرزندان و دخترانت، همانند فاطمه رفتار نمی کنی؟ پیامبر (ص) در جواب او فرمود: تو فاطمه را نمی شناسی ، من از او بوی بهشت را احساس می کنم. تونمی دانی که رضای فاطمه، رضای خدا و غضبش غضب پروردگار است».

امر به معروف و نهی ازمنکر

معروف و منکر

معروف در لغت، به معنای شناخته شده و منکر به معنای ناشناخته و نادانسته آمده است. امّا در اصطلاح معروف به کار و حالتی گفته می شود که خوب بودن آن از نظر شرع و یا عقل به اثبات رسیده باشد، و منکر کاری است که از نظر شرع یا عقل، زشت و ناپسند تشخیص داده شود. در واقع، معروف کاری است که انجام آن ترجیح داشته باشد و منکر کاری است که انجام ندادن آن بهتر است.

تفاوت امر به معروف و نهی از منکر با ارشاد و نصیحت

گاهی امر به معروف و نهی از منکر، با ارشاد و نصیحت به یک معنی می آید؛ ولی واقعیت آن است که نصیحت و ارشاد، بیشتر جنبه دلسوزی و اندرز و تعلیم و موعظه دارد و همراه با وفق و مداراست، ولی امر به معروف و نهی از منکر به صورت تکلیف و دستوری از سوی شرع مقدس است.

اهمیت امر به معروف و نهی از منکر

پیامبر خدا در بیان اهمیت فریضه امر به معروف و نهی از منکر می فرمایند: «امتم همواره در خیر و نیکی خواهند بود، مادامی که امر به معروف و نهی از منکر و تعاون بر نیکی کنند؛ ولی اگر چنین نکنند، برکات از آن ها گرفته، بعضی از آن ها بر بعضی دیگر مسلط می شوند؛ در حالی که نه در زمین و نه در آسمان یار و یاوری ندارند».

امیر المؤمنین علی علیه السلام نیز در اهمیت این موضوع می فرمایند: «تمام اعمال نیک و حتی جهاد در راه خدا، در برابر امر به معروف و نهی از منکر، همچون قطره ای است در مقابل دریایی پهناور». ایشان در بیان دیگری می فرمایند: «امر به معروف و نهی از منکر را ترک نکنید؛ زیرا در آن صورت، اشرار و ستمگران بر شما مسلط خواهند شد. آن گاه هرچه دعا کنید، دعای شما مستجاب نخواهد شد».

امر به معروف و نهی از منکر ضامن اجرای دین

یکی از راه هایی که ضامن اجرای احکام دینی است، عمومی شدن امر به معروف و نهی از منکر در جامعه است. در فرهنگ اسلام، افراد جامعه همانند سرنشینان یک کشتی هستند. چنانچه یکی از آن ها بخواهد دیواره کشتی را سوراخ کند، همگی وظیفه دارند که مانع او شوند وگرنه همه آن ها غرق خواهند شد. امام باقر علیه السلام این فریضه الهی را ضامن اجرای واجبات می دانند و می فرمایند: «به وسیله امر به معروف و نهی از منکر، واجبات به پا داشته می شود و راه ها امن و کسب ها حلال و ظلم ها دفع و زمین آباد می شود. دشمنان به قبول انصاف وادار می شوند و کارها روبه راه می شود».

امر به معروف و نهی از منکر و سلب آزادی!

برخی به اشتباه امر به معروف و نهی از منکر را موجب سلب آزادی افراد و دخالت در امور شخصی دیگران، یا عامل ایجاد اعمال خشونت آمیز می دانند. حال آنکه فلسفه امر به معروف و نهی از منکر، احیای احکام الهی، کنترل جامعه و جلوگیری از هرج و مرج است.

اگر امر به معروف و نهی از منکر با شرایط تعیین شده در احکام دینی به اجرا در آید، هیچ گاه با آزادی های فردی و سلب امنیت افراد منافات نخواهد داشت.

آمر عامل

چه خوب است امر کننده به معروف، خود نیز عمل کننده به آن باشد. نقل شده است که زنی فرزند خود را خدمت حضرت علی علیه السلام آورد تا ایشان آن کودک را از خوردن خرمای زیاد نهی کند. حضرت به آن زن فرمودند که فردا مراجعه نماید. روز بعد حضرت علی علیه السلام رو به کودک نموده، فرمودند: «خرما نخور». آن زن بسیار تعجب کرد و پرسید که این سخن را دیروز نیز می توانستید بفرمائید! حضرت فرمودند: من خود روز گذشته خرما خورده بودم و نخواستم از کودک ترک کاری را بخواهم که خود انجام داده بودم.

نقش منکرات در از دست دادن نعمت های الهی

قرآن کریم یکی از دلایل نابودی تمدن ها را رواج منکرات و زشتی در جامعه می داند. در آیه 21 سوره مؤمن آمده است: «آیا مردم در روی زمین سیر نمی کنند تا عاقبت کار پیشینیان خود را ببینند. و آنان که بسیار از اینان قوی تر و اثر وجودشان بیشتر بود، سرانجام خداوند [آنان را [به کیفر گناهان بگرفت و از قهر و انتقام خداوند هیچ کس نگه دارشان نبود».

خوش رویی در امر به معروف و نهی از منکر

قرآن کریم، در سوره آل عمران، آیه 159، در بیان اخلاق نیک پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم ، در دعوت مردم به دین مبین اسلام می فرماید: «از رحمت های خداوند نسبت به تو این است که تو را مهربان و خوش خوی گردانید. که اگر تندخو و سخت دل بودی، مردم از گرد تو پراکنده می شدند».

چه زیباست اگر این سیره نیکوی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم الگوی همه افراد در اجرای فریضه امر به معروف و نهی از منکر باشد.

امر به معروف و نهی از منکر از بین برنده فسق

امر به معروف و نهی از منکر موجب محکم شدن پایه های اقتدار جامعه اسلامی می شود و فسق و فجور را از ریشه قطع می کند. حضرت علی علیهماالسلام در این باره می فرمایند: «کسی که امر به معروف کند، در واقع پشت و تکیه گاه مؤمنین را محکم و استوار می گرداند. و کسی که نهی از منکر می کند؛ بینی فاسقان را با این عمل به خاک ذلت می مالد».

اهمیت امر به معروف و نهی از منکر

علی علیه السلام امر به معروف و نهی از منکر را دو صفت از صفات الهی می شمارند و می فرمایند: «امر به معروف و نهی از منکر دو صفت از صفات خداوند سبحان هستند، این دو قطعا نه مرگ انسان را نزدیک می کنند و نه از رزق و روزی انسان می کاهند.»

حضرت امام رضا علیه السلام نیز در این زمینه می فرمایند: «وقتی امت من از امر به معروف و نهی از منکر شانه خالی کردند و آن را به یکدیگر واگذار کردند، حتما بدانند که با هلاکت و عذاب الهی روبه رو خواهند شد».

سلامت فرد، سلامت جامعه

دین اسلام که سعادت بشر را عهده دار است، احکام زندگی اجتماعی او را نیز در نظرگرفته است، و گاه به احکام اجتماعی بیشتر از احکام فردی توجه کرده است. اسلام بر این نکته نیز تاکید دارد که سلامت فرد از سلامت جامعه جدا نیست. بنابراین، با طرح نظارت عمومی، یا امر به معروف و نهی از منکر، امید به آینده ای درخشان و به دور از فساد را در دل ها می پروراند و ترک این دو امر مهم را موجب گرفتاری مردم می داند. رسول اکرم صلی الله علیه و آله وسلم در این باره می فرمایند: «هر زمان که امت من امر به معروف و نهی از منکر را ترک کنند، پس منتظر بلاهای الهی باشند».

مصادیق منکرات

منکر را نمی توان منحصر در مصادیق خاص دانست. آنچه در فرهنگ قرآن به عنوان منکر شناخته است، کفر، نفاق، دوستی با بیگانگان، سستی در دفاع از حق، تفرقه افکنی و... است. از این رو همان گونه که بدحجابی منکر است، تضعیف دولت اسلامی، ناامید کردن مردم، تلقین روحیه بی تفاوتی در مردم نیز از مصادیق منکراند. و باید از آنها اجتناب کرد.

آمر به معروف، طبیب روح

گاه برخی از انجام دهندگان کارهای منکر، همانند بیماران، احتیاج به مراقبت های مداوم دارند و آمرین به معروف باید، مانند یک طبیب، شخص را تا ترک منکر همراهی نمایند. روش برخورد فرد ناهی از منکر نیز بسیار مهم است. چه بسا یک برخورد اشتباه موجب اصرار بر منکر شود. در سیره عملی ائمه معصومین علیهماالسلام موارد ظریف بسیاری، در این زمینه، دیده شده است. به عنوان نمونه، وقتی امام حسن و امام حسین علیهماالسلام ، در کودکی، دیدند که پیرمردی در وضو گرفتن دچار اشتباه است، او را به عنوان داور برای خود انتخاب کردند که بگوید: وضوی کدامیک از آنها صحیح است. آن ها با این روش، پیرمردی را متوجه اشتباهش نمودند.

راه حلی برای جلوگیری از ارتکاب منکرات

یکی از راه های جلوگیری از شیوع منکرات، ترویج فرهنگ نماز است. در سوره عنکبوت، آیه 45، آمده است: (اِنّ الصّلوةَ تَنْهی عَنِ الفَحْشاءِ و المُنْکَر). نمازگزار به دلیل اینکه در طول روز، در برابر خدا می ایستد و با او سخن می گوید، هنگام ایجاد زمینه گناه، خداوند را حاضر می بیند و از انجام گناه دور می شود.

گفتار همراه با رفتار

در انجام فریضه امر به معروف و نهی از منکر، علاوه بر هدایت زبانی شایسته است که رفتار و عمل شخص، الگویی شایسته بر این معنا باشد. امام صادق علیه السلام دراین باره می فرمایند: مردم را با اعمالتان (به خیر) دعوت کنید و (فقط) با زبان مردم را دعوت نکنید.

موانع پذیرش امر به معروف و نهی از منکر

گاه بعضی از افراد از پذیرش سخن حق سرباز می زنند و تسلیم حقیقت نمی شوند. در نپذیرفتن حقیقت،چند چیز دخالت دارد: گاهی جهل و نادانی شخص، مانع از قبول حقیقت می شود؛ دیگر خودبینی فرد است که هرچه بیشتر شود، به تکبر و خود بزرگ بینی می انجامد و واضح است که شخصی که خودپرست باشد، عیب خویش را برنمی تابد.

وصیت امام حسین علیه السلام

امام حسین علیه السلام در ضمن وصیت خود به برادرش، محمّد حنفیه، فرمودند: «من برای راحت طلبی و خوشگذرانی خروج نکردم و نه از روی ستم و نه به منظور فساد؛ بلکه مقصود من اصلاح و نجات دادن امت از انحراف است. من می خواهم امر به معروف و نهی از منکر کنم.»

شیوه عملی حضرت ابراهیم علیه السلام در نهی از منکر

حضرت ابراهیم علیه السلام وقتی در یک حرکت انقلابی، بت ها را شکستند و تبر را بر دوش بت بزرگ گذاشتند، خواستند با این کار مردم را به تفکر وادار کنند. ایشان با این کار، منکر بودن و زشتی کار بت پرستان را به آن ها گوشزد نمودند و با این حرکت، تفکر غلط بت پرستی را نابود کردند.

امر به معروف و نهی از منکر در کلام امام خمینی (ره)

امام خمینی رحمة اللّه علیه در وجوب فریضه امر به معروف و نهی از منکر می فرمایند: «... امر به معروف و نهی از منکر بر همه مسلمین واجب است. جلوگیری از منکرات بر همه مسلمین واجب است. شما و ما موظفیم که همه، در تمام اموری که مربوط به دستگاه های اجرایی است، امر به معروف کنیم و اگر اشخاصی پیدا می شوند که خلاف می کنند، معرفی کنیم به مقاماتی که برای جلوگیری مهیا هستند و مشکلات را هم تحمل کنیم.».

جلوگیری از انحراف و منکرات وظیفه همه مردم

امام خمینی رحمة الله می فرمایند:«امر به معروف و نهی از منکر از اموری است که برهمه کس واجب است. یک چیزی نیست که بر یکی واجب باشد و بر دیگری نه. همه ما مکلفیم (که) همان طور که مکلّفیم خودمان را حفظ کنیم و خارج کنیم از ظلمت به نور، مکلف هستیم دیگران را همین طور دعوت کنیم.... اگر انسان دید معصیت خدا می شود، باید جلوش را بگیرد. نگذارید معصیت خدا بشود.».

 

طرح های پژوهشی و نقش‌آفرینی موثر نهاد در توسعه جامعه ایرانی

رحمت‌الله فتاحی از داوران مرحله حضوری فراخوان طرح‌های پژوهشی نهاد، گفت: این حرکت نشان از دغدغه نهاد برای شناسایی مسائل خود به صورت علمی و یافتن پاسخ‌های علمی برای آن است تا نقش‌آفرینی بهتری در توسعه جامعه ایرانی داشته باشد.

به گزارش پایکاه اطلاع‌رسانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، طرح ارسال پیشنهاده‌های پژوهشی به نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور که پس از چند ماه تلاش مقدماتی (در مسأله‌یابی، نیازسنجی، اولویت‌بندی، تخصیص اعتبار، تمهید سازوکار) فراخوان داد، با استقبال گسترده جامعه علمی از مراکز پژوهشی مختلف به ارائه ۸۶ پیشنهادۀ پژوهشی از ۴۰ دانشگاه، پژوهشگاه، شرکت‌ دانش‌بنیان، انجمن علمی و پژوهشگر منفرد منجر شد.

این پیشنهاده‌ها پس از طیّ دوره‌ای ده روزه، در مرحله اول داوری در چهار بخش بررسی و ارزیابی شدند که بر این اساس از مجموعه امتیازات داوری «استادان دانشگاهی»، «داوران حرفه‌ای» (تجربی) و «ادارات کل مربوطه در نهاد» به لحاظ محتوا و روش با قید حفظ محرمانگی اسامی صاحبان پیشنهاده‌ها، و در ادامه امتیازات حاصل شده از بررسی تجربه، توانایی و سوابق ارائه دهندگان پیشنهادها در «اداره پژوهش نهاد»، ۲۵ پیشنهاده در ۱۲ عنوان موضوعی(RFP) به مرحله داوری حضوری راه پیدا کردند که طی روزهای ۲۶ و ۲۷ دی ماه و همچنین یکم بهمن ماه مورد ارزیابی نهایی قرار گرفتند.

رحمت الله فتاحی، استاد رشته علم اطلاعات و دانش شناسی در دانشگاه فردوسی مشهد و از داوران مرحله حضوری این طرح، گفت: بسیار خوشحال هستیم که نهاد با رویکردی علمی وارد عرصه پژوهش شده و به خصوص از این بابت خوشحال هستیم که این پیشنهاده‌ها طی یک فراخوان عمومی دریافت شده، تا افراد علاقه‌مند و دارای تجربه در این عرصه پژوهشی بر اساس RFP های مطرح شده از سوی نهاد، پیشنهاده‌های خود را ارائه دهند.

وی افزود: خوشبختانه علی‌رغم اینکه به دلیل محدودیت زمانی در انتشار فراخوان ممکن است برخی دانشگاه‌ها این فراخوان را ندیده باشند، اما دانشگاه‌های بسیاری در این فراخوان شرکت کردند. در مورد برخی طرح‌ها تعداد مجریانی که از شهرستان‌ها شرکت کرده بودند نیز تعداد قابل توجهی بود، به خصوص درباره طرح‌هایی که توسط مجریان بومی با داشتن تجربه و آگاهی درباره اقوام کرد، آذری، بلوچ و عرب ارائه شده بود.

استاد رشته علم اطلاعات و دانش شناسی در دانشگاه فردوسی مشهد درباره داوری مرحله اول توضیح داد: داوری آثار دریافت شده در یک فرایند علمی و روشمند قرار گرفت و طی آن پیشنهاده‌هایی که منطبق با هدف‌های نهاد نبودند کنار گذاشته شدند و پیشنهاده‌هایی که این ظرفیت را داشتند بر اساس پیشنهادات داوران اصلاح شدند و با بازبینی مجدد داوران در نهایت تعداد ۲۵ پیشنهاده در مرحله داوری نهایی به صورت حضوری مورد ارزیابی قرار گرفتند.

رویکرد ما داوران در جلسات دفاع از پیشنهاده‌ها ارائه پیشنهادهای عملی برای کمک به مجریان برای شناسایی و برطرف نقاط مبهم یا ضعیف در آثار ارائه شده است. حتی با رویکری سازنده پیشنهاد دادیم که برخی مجریان می‌توانند از همکاران دیگری برای استفاده از دانش و تجربیات آنها به منظور قوی‌تر شدن و علمی‌تر شده طرح‌ها خود استفاده کنند. حتی به نهاد نیز این پیشنهاد را ارائه دادیم که برای هر طرح برگزیده هم یک ناظر قوی و با تجربه انتخاب شود تا از همان ابتدا گام به گام این فرایند را کنترل کنند.

وی تصریح کرد: به طور کلی این حرکت نشان از دغدغه نهاد برای شناسایی مسائل خود به صورت علمی و یافتن پاسخ‌های علمی برای آن است. ما نیز به عنوان داور تلاش کردیم آثار انتخاب شده از کیفیت‌های لازم برخوردار باشند و به تحقق اهداف نهاد کمک کند تا نهاد کتابخانه‌های عمومی نقش‌آفرینی بهتری در توسعه جامعه ایرانی داشته باشد.

 

اجرای طرح کتابخانه گردی در کتابخانه های تازه تأسیس

مدیرکل فرهنگی و ترویج کتابخوانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، از اجرای طرح کتابخانه گردی در کتابخانه‌های تازه تاسیس در ۱۸ اسفند ماه سال جاری خبر داد.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی نهاد کتابخانه های عمومی کشور، هادی آشتیانی، مدیرکل فرهنگی و ترویج کتابخوانی نهاد از اجرای طرح کتابخانه گردی در کتابخانه‌های تازه تاسیس در ۱۸ اسفند سال جاری خبر داد و گفت: به دلیل تقارن برگزاری اختتامیه چهارمین جشنواره بین‌المللی کارتون کتاب با سالروز تاسیس نهاد، طرح کتابخانه‌گردی در سال جاری به صورت محدود برگزار می‌شود.
آشتیانی افزود: کتابخانه‌های عمومی وظیفه مهم آگاهی بخشی، اطلاع‌رسانی و زمینه‌سازی مناسب برای ارتقای سرانه مطالعه و ترویج کتابخوانی و تحقق عدالت در دسترسی به کتاب و کتابخانه را برعهده دارند، بر این اساس نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در سال گذشته هفدهم اسفندماه، طرح کتابخانه گردی را،‌ در ۴۲۶ شهرستان و ۵۰۰ کتابخانه منتخب برگزار کرد که با استقبال مردم و مسئولان روبه رو شد.

وی هدف از اجرای این طرح را معرفی کتابخانه‌های عمومی، افزایش آشنایی عموم مردم و مدیران اجرایی و فرهنگی کشور با کتابخانه‌ها، اطلاع مردم و مسئولان از فعالیت‌ها و خدمات کتابخانه‌ی عمومی و جلب توجه مردم به کتابخانه به‌عنوان پایگاه اجتماعی و فرهنگی تأتیرگذار عنوان کرد.